Kombucha won de laatste jaren aan populariteit omwille van zijn vele gezondheidsvoordelen. De gefermenteerde thee werkt mogelijk ontstekingsremmend en antioxiderend, maar is ook goed voor de bloedsuikerspiegel en kan beschermen tegen kanker. Het lichtzoete en -zure drankje komt oorspronkelijk van China, Rusland en Duitsland.

De voordelen van kombucha

1. Gefermenteerde voedingsmiddelen brengen heel wat gezondheidsvoordelen met zich mee dankzij de combinatie van de gisten en bacteriën. Dat is met kombucha niet anders. De theedrank wordt gemaakt door zwarte theepreparaten (alhoewel steeds meer ook groene, witte, oolong thee gebruikt wordt in combinatie met zwarte thee. Of postgerefrmenteerde thee, die kan ook op zichzelf gebruikt worden.) te laten fermenteren met een symbiotische cultuur van gisten en bacteriën, de zogenaamde SCOBY, een dikke rubberachtige en troebele massa die het fermentatieproces bevordert. Fermentatie is een natuurlijk proces waarbij gisten en bacteriën koolhydraten zoals zetmeel en suiker omzetten in alcohol of zuren. Die werken als een natuurlijk bewaarmiddel en geven de gefermenteerde voedingsmiddelen hun specifieke zoetzurige smaak. Ze voeden onze darmen met heilzame probiotica, wat in verband wordt gebracht met een betere spijsvertering en een sterkere immuniteit, minder ontstekingen en zelfs gewichtsverlies.
2. Kombucha bevat ook veel antioxidanten, waardoor mogelijk nadelige bacteriën minder snel groeien. Kombucha gemaakt met groene thee bevat extra veel antioxidanten die een positief effect hebben op de lever.
3. Kombucha kan de slechte LDL-cholesterol en de goede HDL-cholesterol aanzienlijk vermeerderen, waardoor er minder risico is op hartziektes.
4. De theedrank gemaakt met groene thee kan een positief effect hebben op de bloedsuikerspiegel, wat maakt dat er minder risico is op diabetes.
5. Kombucha bevat antioxidanten die kunnen beschermen tegen kankercellen.

Hoe maak je kombucha?

Je hoeft het niet per se zelf te maken natuurlijk; je vindt kombucha ook gewoon in de supermarkt, maar het is goedkoper als je het zelf maakt. Je hebt er maar vijf ingrediënten voor nodig: water, thee, suiker, kombucha en SCOBY. Je moet wel twee weken rekenen vooraleer je je zelfgemaakte Kombucha ook echt kunt drinken.

• Kook het water op de temperatuur afhankelijk van welke thee je gebruikt.
• Voeg de thee toe en laat 15 minuutjes trekken.
• Laat de thee even tot ongeveer 45 graden afkoelen en voeg de suiker toe.
• Roer goed en giet de vloeistof over in je glazen pot.
• Laat nog verder afkoelen tot 30 graden en voeg de SCOBY en Kombucha toe.
• Dek de glazen pot af met een theedoek, doe er een elastiekje over en zet weg op een warme, donkere plek. Ideaal is een temperatuur tussen de 24-25°C, maar niet in direct zonlicht.
• Laat gedurende 7 tot 14 dagen rusten.
• Wil je testen of de Kombucha klaar is, kun je altijd proefen of de pH meten, die zou tussen 2,8- 3,1 moeten zijn.
• Giet de drank dan door een filter of zeef in glazen flessen en zet in de koelkast. Houd zeker de SCOBY en wat extra Kombucha apart om te gebruiken voor je volgende kombuchavoorraad.
• Als je kombucha in een afgesloten fles bewaart, start een tweede fermentatieproces. Nu word je kombucha koolzuurhoudend met een klein beetje prik. Je kunt de kombucha na twee dagen in de koelkast te bewaren eindelijk drinken.

Kombucha kun je met verschillende soorten thee zetten. Je gebruikt het best thee van goede kwaliteit, als het kan biologische thee.

Ben je nieuw in het hele kombuchaproces, dan kies je het best zwarte thee; die kan beter tegen hoge temperaturen. Ceylon, English Breakfast, Darjeeling werken bijvoorbeeld heel goed, Earl Grey, black chai en geroosterde thee vermijd je beter. Na een vijftal keer de SCOBY te hebben gebruikt, kan je als je dat wil ook andere theesoorten gebruiken, zoals groene thee of oolong, in combinatie met zwarte thee. Witte thee kan ook, maar dan het best in combinatie met zwarte, groene of oolongthee. Pu-erh thee kan op zichzelf gebruikt worden.

Gebruik de goede SCOBY

Als je googelt op kombucha zul je merken dat er hier en daar ook artikels verschijnen over de mogelijke gezondheidsnadelen. Zoals met alles moet je met mate consumeren. Bovendien is het cruciaal dat de drank maakt op basis van goede SCOBY. Online vind je heel wat culturen; kies altijd voor een biologische SCOBY van een gerenommeerde detailhandelaar. Je kunt ook een SCOBY lenen van een vriend die zelf zijn kombucha maakt of lid worden van een online community om iemand te vinden die SCOBY te veel heeft. Of je kunt het ook zelf maken, maar zelfgemaakte kombucha wordt wel gevaarlijker beschouwd dan kombucha van de winkel, omdat het meer alcohol kan bevatten of een foute mengeling aan bacteriën en gisten.

Ingewikkeld is het niet, zelf SCOBY maken: je gebruikt rauwe, niet-gearomatiseerde kombucha en 250 ml groene of zwarte thee, gezoet met 1 à 2 eetlepels suiker. Je mengt de kombucha en de afgekoelde thee in een pot en dekt hem goed af met een koffiefilter of een vaatdoek. Zet de pot op een warme plek, tussen de 20 à 30 °C, en laat hem 30 dagen fermenteren. Je zult merken dat de substantie minder doorschijnend en dikker zal worden naarmate dat de SCOBY zich begint te vormen. Als hij ongeveer 2 à 3 cm dik is, kun je hem gebruiken om een nieuwe batch kombucha te zetten.

Is kombucha zo gezond?

Is kombucha nu zo gezond als zoveel mensen zeggen? Sowieso bestaat er geen wondermiddel. Er moet nog veel onderzoek gebeuren over de gezondheidsvoordelen; tot op vandaag zijn er weinig studies op mensen gebeurd en is er weinig echt wetenschappelijk bewijs van de voordelen op onze gezondheid. Langs de andere kant bestaat er wel heel wat wetenschappelijk bewijs rond de voordelen van (groene) thee en probiotica, twee bestanddelen die we ook in kombucha terugvinden.

Het enige waarmee je moet opletten, is dat je kombucha op de juiste manier maakt als je het helemaal zelf wilt maken; een fout in het ontstaansproces van SCOBY geeft je bacteriën en gisten die je gezondheid meer kwaad dan goed doen. En nog een laatste advies: drink het als extraatje, af en toe, als een gezond (bijna) alcoholvrij alternatief (door het gistingsproces ontstaat er een heel klein beetje alcohol (0,5 procent).